Czy Ukraińcom wciąż opłaca się jeszcze pracować w Polsce? Nieustannie od kilku lat coraz więcej mieszkańców z Ukrainy przyjeżdża do Polski na stałe lub na czas określony, zwykle ok. 12 miesięcy minimum. Powodem takie obrotu spraw były główne cele zarobkowe, które motywowały wielu pracowników z Ukrainy, zarówno o wyższych jak i niższych kwalifikacjach. Jednak wraz z rozwojem gospodarczym Ukrainy oraz innych krajów europejskich wielu Ukraińców decyduje się na wyjazd dalej na zachód Europy lub na powrót do kraju. Warto zatem wiedzieć jakie są inne czynniki motywujące Ukraińców do wyjazdu z Polski, oraz jak można temu zapobiec.
Główne powody wyjazdów mieszkańców Ukrainy z Polski
Według różnych badań oraz opinii wielu agencji i analiz, głównym powodem wyjazdów Ukraińców z Polski jest możliwość wyjazdu do krajów Europy Zachodniej w celach zarobkowych oraz w celu polepszenia jakości życia. Mieszkańcy Ukrainy obserwując sytuację w Polsce decydują się na wyjazd do krajów takich jak Niemcy, Holandia, Belgia lub Wielka Brytania głównie ze względu na możliwość zarobienia kilkakrotnie więcej w przeliczeniu na daną walutę niż mogliby zarobić w Polsce.
Oprócz tego istnieje również szereg dodatkowych powodów, które motywują Ukraińców do wyjazdu z Polski. Do dodatkowych powodów można zaliczyć:
- Lepsze warunki socjalne – przeważnie w państwach Europy Zachodniej pracownicy z Ukrainy (zwłaszcza posiadający wysokie kwalifikacje) mogą liczyć na znacznie lepsze świadczenia socjalne i ulgi podatkowe aniżeli w Polsce;
- Uproszczony proces administracyjny – według najnowszych badań proces administracyjny dotyczący rejestracji i legalizacji pobytu pracownika z Ukrainy w Polsce w Urzędach Wojewódzkich trwa od 6 miesięcy do nawet dwóch lat w skrajnych przypadkach. Dlatego też wielu obywateli ukraińskich decyduje się na wyjazd do innych krajów gdzie te procedury są znacznie bardziej uproszczone a cały proces znacznie szybszy;
- Nieuczciwi pracodawcy – w ankietach wielu Ukraińców jako jeden z głównych powodów wskazywało również fakt, iż ich motywem wyjazdu jest chęć zarabiania pieniędzy w sposób legalny. Coraz więcej pracodawców oferuje pracę “na czarno” tj. bez odprowadzania np. składek ubezpieczeniowych, zdrowotnych czy też podatku dochodowego, oraz coraz gorsze warunki mieszkaniowe dla pracowników z Ukrainy. Często spotykane są sytuacje, w których ok. 10-15 osób mieści się w mieszkaniu dla maksymalnie 3-4 osób, lub osoby z Ukrainy wynajmują mieszkania na balkonie.
Dane statystyczne dotyczące wyjazdów pracowników z Ukrainy
Według najnowszych danych statystycznych dotyczących pracowników z Ukrainy przeprowadzanych przez różnego rodzaju Instytuty oraz Uczelnie Wyższe w Polsce sytuacja z pracownikami z Ukrainy jest coraz bardziej dramatyczna. Według badań wielu ankiet wyniki okazują się podobne – ok. 45-50% obecnych pracowników z Ukrainy chce wyjechać do pracy do 2022 roku. Oznacza to, iż w perspektywie dwóch lat na polskim rynku pracy zabraknie około 800 tysięcy (lub według niektórych wyliczeń ok. 1 miliona osób).
Większość z ankietowanych osób za swój kraj docelowy wybrało lub w najbliższej przyszłości wybierze Niemcy. Kolejnym krajem równie atrakcyjnym dla pracowników z Ukrainy są Czechy, dalej Norwegia, Holandia, Belgia, Francja oraz Wielka Brytania. Z kolei kontynuację i ogólne zadowolenie z pracy w Polsce deklaruje już jedynie co czwarty obywatel Ukrainy. z Kolei ok. 33% obywateli ukraińskich nie planuje szczegółowo wyjazdu z Polski, jednak jeśli pojawi się ciekawa oferta pracy pasująca do ich kwalifikacji najprawdopodobniej rozważą oni wyjazd z Polski.
Jakie konsekwencje wiążą się z wyjazdem obywateli ukraińskich z Polski?
Wbrew wszelkim wątpliwościom problem podejmowania decyzji przez Ukraińców wyjazdu z Polski niesie ze sobą bardzo poważne konsekwencje. Są to przede wszystkim konsekwencje gospodarcze oraz ekonomiczne. Według danych szacunkowych za 2019 rok dzięki pracownikom z Ukrainy można było dostrzec zauważalny wzrost w niektórych gałęziach gospodarki. Zaliczają się do nich przede wszystkim budownictwo, hotelarstwo, usługi gastronomiczne, oraz produkcja przemysłowa. Szacuje się, że jeśli z Polski wyjedzie jedynie ok. 500 tysięcy Ukraińców PKB Polski może spaść nawet o 1,6%.
Co za tym idzie, wraz ze spadkiem osób aktywnych zawodowo oraz spadkiem PKB będzie można również dotrzeć niepokojące zmiany w inwestycjach. Z racji tego, iż jest mniej wykwalifikowanych osób na danym stanowisku oraz mniej osób na rynku pracy więcej firm oraz zakładów produkcyjnych będzie przenosiło swoje siedziby oraz inwestowało w inne, bardziej atrakcyjne miejsca.
Oprócz konsekwencji natury ekonomicznej i finansowej z częstymi wyjazdami Ukraińców z Polski wiążą się również konsekwencje moralne. Ukraińcy przeważnie przyjeżdżają z całymi rodzinami lub niektórymi członkami swojej rodziny do Polski. Podejmując decyzje o wyjeździe dalej na zachód Europy mogą oni już nie zdecydować się na powrót do Polski. Co więcej, mogą oni przekazać informacje na temat warunków pracy w Polsce swoim najbliższym, rodzinie oraz znajomym. Przez to takie informacje mogą trafiać do znacznie większej grupy osób. To z kolei powoduje, iż osoby nie tylko z Ukrainy ale i całej Europy Wschodniej mogę podejmować decyzję o wyjeździe bezpośrednio do krajów Europy Zachodniej.
